Jeśli nie słyszałeś o Hammurabim, z pewnością słyszałeś jedno z jego praw: „Oko za oko, ząb za ząb”. Kodeks Hammurabiego, zbiór 282 praw zapisanych na pionowej kamiennej kolumnie, zawiera wiele podstawowych koncepcji prawnych, które uznalibyśmy w dzisiejszym systemie prawnym. W rzeczywistości rozumowanie Hammurabiego do stworzenia tego kodeksu nie jest tak odległe od uzasadnienia dla naszego obecnego systemu prawnego. W przedmowie Hammurabi pisze, że ustanowił te prawa, „aby zaprowadzić na ziemi rządy sprawiedliwości, aby zniszczyć bezbożnych i złoczyńców; aby silny nie krzywdził słabego”.
Rola prawa
Na długo przed tym, jak Kodeks Hammurabiego ustanowił prawa dla starożytnej Mezopotamii, ludzie podporządkowywali się — czasem na zasadzie kooperacji, czasem pod groźbą użycia siły — regułom, które umożliwiały uporządkowanie działań społecznych i gospodarczych. W miarę jak społeczeństwa ewoluowały od zwartych grup pokrewieństwa do większych i bardziej zróżnicowanych społeczności o bardziej złożonych działaniach, wzrosło zapotrzebowanie na bardziej formalne zasady (Fukuyama 2010). We współczesnych państwach prawo pełni trzy kluczowe role w zarządzaniu. Po pierwsze, to poprzez prawo i instytucje prawne państwa dążą do uporządkowania zachowań jednostek i organizacji, tak aby polityka gospodarcza i społeczna przekładała się na rezultaty.
Jak jednak pokazuje codzienne doświadczenie, samo istnienie formalnych praw w żaden sposób nie prowadzi do ich zamierzonych skutków.
Struktura rządu
Po drugie, prawo definiuje strukturę rządu poprzez porządkowanie władzy – to znaczy ustanawianie i dystrybucję władzy i władzy między podmiotami rządowymi oraz między państwem a obywatelami. Po trzecie, prawo służy również do porządkowania kontestacji, zapewniając materialne i proceduralne narzędzia potrzebne do promowania odpowiedzialności, pokojowego rozwiązywania sporów i zmiany zasad.
Od dawna ustalono, że rządy prawa – które w swojej istocie wymagają, aby urzędnicy państwowi i obywatele byli związani prawem i postępowali zgodnie z nim – są podstawą dobrego rządzenia potrzebnego do pełnego wykorzystania potencjału społecznego i gospodarczego. Badania empiryczne ujawniły znaczenie prawa i instytucji prawnych dla poprawy funkcjonowania określonych instytucji, pobudzania wzrostu, promowania bezpiecznych praw własności, poprawy dostępu do kredytu i zapewniania sprawiedliwości w społeczeństwie.
